Anaplazmoza u psa – przyczyny, objawy, przebieg i leczenie

Posted On 8 grudnia, 2024

Anaplazmoza to jedna z chorób odkleszczowych, która stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia psów. Jest wywoływana przez bakterie z rodzaju Anaplasma, które atakują krwinki zwierzęcia, prowadząc do różnych dolegliwości, takich jak gorączka, osłabienie, czy zaburzenia krzepnięcia krwi. Choć często przebiega łagodnie, nieleczona anaplazmoza może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. W tym artykule omówimy szczegółowo przyczyny, objawy, przebieg i leczenie anaplazmozy u psów, a także podpowiemy, jak skutecznie zapobiegać tej chorobie.

Co to jest anaplazmoza?

Anaplazmoza to choroba bakteryjna wywoływana przez wewnątrzkomórkowe bakterie z rodzaju Anaplasma. U psów najczęściej występują dwie formy choroby:

  1. Anaplazmoza granulocytarna psów (CGA – Canine Granulocytic Anaplasmosis):
    • Wywoływana przez bakterie Anaplasma phagocytophilum, które infekują granulocyty – rodzaj białych krwinek.
    • Przenoszona przez kleszcze z rodzaju Ixodes.
  2. Anaplazmoza płytkowa psów (CPA – Canine Platelet Anaplasmosis):
    • Wywoływana przez Anaplasma platys, które atakują płytki krwi, prowadząc do trombocytopenii (spadku liczby płytek krwi).
    • Przenoszona przez kleszcze z rodzaju Rhipicephalus.

Choroba występuje na całym świecie, szczególnie w regionach o dużej aktywności kleszczy, takich jak Europa Środkowa, Stany Zjednoczone czy Azja.

Przyczyny anaplazmozy u psa

Bezpośrednią przyczyną anaplazmozy jest zakażenie bakteriami z rodzaju Anaplasma. Główne drogi zakażenia to:

  1. Ukąszenia zakażonych kleszczy:
    • Kleszcze, będące nosicielami bakterii, wprowadzają je do organizmu psa podczas ssania krwi. Ryzyko zakażenia wzrasta, gdy kleszcz pozostaje przyczepiony przez ponad 24 godziny.
  2. Transfuzja krwi:
    • Zakażenie może zostać przeniesione podczas transfuzji krwi od zainfekowanego dawcy.
  3. Wrodzone zakażenie (rzadko):
    • Możliwe jest przeniesienie choroby z matki na potomstwo.

Objawy anaplazmozy u psa

Objawy anaplazmozy mogą być różnorodne, a ich nasilenie zależy od fazy choroby, odporności psa i typu bakterii. Choroba może przebiegać w sposób ostry, subkliniczny (bezobjawowy) lub przewlekły.

Typowe objawy anaplazmozy:

  1. Objawy ogólne:
    • Gorączka.
    • Apatia, osłabienie i brak energii.
    • Utrata apetytu.
    • Spadek masy ciała.
  2. Objawy hematologiczne:
    • Trombocytopenia (spadek liczby płytek krwi), co może prowadzić do:
      • Krwawień z nosa.
      • Wybroczyn na skórze i błonach śluzowych.
      • Krew w moczu lub kale.
  3. Objawy związane z układem ruchu:
    • Bóle stawów i kulawizna, szczególnie w przypadku anaplazmozy granulocytarnej.
  4. Objawy neurologiczne (rzadko):
    • Drgawki, niezborność ruchów, czy dezorientacja.
  5. Objawy pokarmowe:
    • Wymioty i biegunka.

W przypadku anaplazmozy płytkowej objawy mogą być subtelne, ale nieleczona choroba może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak anemia, zakażenia wtórne czy niewydolność narządów.

Przebieg anaplazmozy

Przebieg choroby zależy od wieku, stanu zdrowia psa i czasu rozpoczęcia leczenia. Wyróżnia się trzy główne fazy:

  1. Okres inkubacji:
    • Trwa od 1 do 2 tygodni po ukąszeniu przez zakażonego kleszcza. Bakterie namnażają się w organizmie psa, ale objawy jeszcze się nie pojawiają.
  2. Faza ostra:
    • Objawy pojawiają się nagle i mogą być intensywne. W tej fazie choroba jest łatwiejsza do wykrycia i leczenia.
  3. Faza przewlekła:
    • Występuje, gdy choroba nie zostanie wyleczona w fazie ostrej. Objawy mogą być mniej wyraźne, ale bakterie wciąż uszkadzają organizm psa, prowadząc do stopniowego wyniszczenia.

Diagnostyka anaplazmozy

Rozpoznanie anaplazmozy wymaga dokładnego wywiadu klinicznego oraz specjalistycznych badań laboratoryjnych. Diagnostyka obejmuje:

  1. Wywiad kliniczny:
    • Informacje o narażeniu psa na ukąszenia kleszczy i objawach.
  2. Badania krwi:
    • Morfologia: Wykazuje trombocytopenię, anemię oraz zmiany w liczbie białych krwinek.
    • Biochemia: Może wykazywać zmiany w parametrach wątrobowych i nerkowych.
  3. Testy serologiczne:
    • Testy ELISA wykrywają przeciwciała przeciwko Anaplasma phagocytophilum lub Anaplasma platys.
  4. PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy):
    • Wykrywa materiał genetyczny bakterii w próbce krwi, co potwierdza zakażenie.
  5. Mikroskopowa ocena rozmazu krwi:
    • Bezpośrednie wykrycie bakterii w granulocytach lub płytkach krwi.

Leczenie anaplazmozy

Leczenie anaplazmozy jest skuteczne, jeśli zostanie podjęte wcześnie. Terapia obejmuje:

1. Antybiotyki:

  • Doksycyklina jest najczęściej stosowanym lekiem i zazwyczaj podawana przez 2–4 tygodnie.
  • W niektórych przypadkach stosuje się inne antybiotyki, takie jak minocyklina.

2. Leczenie wspomagające:

  • Płynoterapia: Dożylne nawodnienie w celu poprawy ogólnego stanu zdrowia.
  • Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe: Łagodzą bóle stawów i gorączkę.

3. Leczenie objawowe:

  • W ciężkich przypadkach może być konieczne podawanie leków przeciwkrwotocznych lub transfuzja krwi.

4. Monitorowanie stanu zdrowia:

  • Regularne badania kontrolne krwi w celu oceny skuteczności leczenia i zapobiegania nawrotom choroby.

Profilaktyka anaplazmozy

Zapobieganie anaplazmozie opiera się na ochronie psa przed ukąszeniami kleszczy i regularnym monitorowaniu jego zdrowia.

Kluczowe środki zapobiegawcze:

  1. Preparaty przeciwkleszczowe:
    • Stosowanie obroży, kropli spot-on lub tabletek doustnych skutecznie chroni psy przed kleszczami.
  2. Regularne przeglądy sierści:
    • Codzienne sprawdzanie psa po spacerach, szczególnie w okresach wzmożonej aktywności kleszczy.
  3. Szybkie usuwanie kleszczy:
    • Prawidłowe i szybkie usunięcie kleszcza zmniejsza ryzyko zakażenia.
  4. Unikanie miejsc o dużym ryzyku:
    • Ograniczanie spacerów w lasach, zaroślach i wysokiej trawie w sezonie aktywności kleszczy.

Znaczenie anaplazmozy dla zdrowia psa

Anaplazmoza to choroba, która może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, jeśli nie zostanie wyleczona. Świadomość właścicieli psów na temat objawów, przebiegu i metod zapobiegania tej chorobie ma kluczowe znaczenie dla ochrony zdrowia zwierząt.