Babeszjoza u psa: przyczyny, objawy, przebieg i leczenie

Posted On 8 grudnia, 2024

Babeszjoza to poważna choroba pasożytnicza, która stanowi zagrożenie dla życia psa, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowana i leczona. Wywoływana przez pasożyty z rodzaju Babesia, choroba ta atakuje krwinki czerwone, prowadząc do ich niszczenia, co może skutkować anemią, niewydolnością narządów, a w skrajnych przypadkach nawet śmiercią zwierzęcia. Babeszjoza jest przenoszona przez kleszcze, dlatego występuje głównie w sezonach aktywności tych pasożytów. W tym artykule szczegółowo omówimy przyczyny, objawy, przebieg i leczenie babeszjozy, a także przedstawimy środki zapobiegawcze i inne istotne aspekty związane z tą groźną chorobą.

Co to jest babeszjoza?

Babeszjoza, nazywana również „malarią psów”, to choroba zakaźna wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia, najczęściej Babesia canis lub Babesia gibsoni. Pasożyty te wnikają do krwinek czerwonych psa, niszcząc je, co prowadzi do niedokrwistości i licznych zaburzeń w organizmie.

Choroba jest szczególnie niebezpieczna w swojej ostrej formie, gdzie objawy rozwijają się szybko i mogą doprowadzić do śmierci zwierzęcia w ciągu kilku dni, jeśli nie zostanie podjęte leczenie.

Przyczyny babeszjozy u psa

Główną przyczyną babeszjozy jest zakażenie pierwotniakami Babesia, które są przenoszone przez ukłucia zakażonych kleszczy, głównie z rodzaju Ixodes oraz Rhipicephalus. Do zakażenia dochodzi w wyniku:

  1. Ugryzienia przez zakażonego kleszcza:
    • Pasożyty Babesia znajdują się w ślinie kleszcza i przedostają się do organizmu psa w czasie ssania krwi. Ryzyko zakażenia wzrasta, gdy kleszcz pozostaje przyczepiony przez ponad 24 godziny.
  2. Zakażenia przez transfuzję krwi:
    • Babeszjoza może być przenoszona podczas transfuzji krwi od zainfekowanego dawcy, jeśli krew nie została wcześniej odpowiednio przebadana.
  3. Wrodzone zakażenie:
    • Możliwe jest przeniesienie pasożyta z zakażonej matki na potomstwo.

Objawy babeszjozy u psa

Objawy babeszjozy są wynikiem niszczenia krwinek czerwonych przez pasożyty, co prowadzi do niedokrwistości, osłabienia i uszkodzeń narządów. Symptomy mogą różnić się w zależności od postaci choroby (ostrej lub przewlekłej).

1. Objawy ogólne:

  • Osłabienie i brak energii.
  • Apatia i niechęć do zabawy.
  • Bladość błon śluzowych (np. dziąseł).

2. Objawy związane z układem krążenia:

  • Przyspieszony oddech i tętno.
  • Objawy niedokrwistości, takie jak nietolerancja wysiłku.

3. Objawy związane z układem moczowym:

  • Ciemny mocz, często o barwie brązowej lub czerwonawej, wynikający z hemolizy (rozpadu czerwonych krwinek).

4. Objawy związane z układem pokarmowym:

  • Wymioty i biegunka.
  • Utrata apetytu.

5. Objawy neurologiczne (w ciężkich przypadkach):

  • Drgawki, niezborność ruchów, a nawet śpiączka w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych w mózgu.

Objawy babeszjozy mogą pojawić się nagle (postać ostra) lub rozwijać się powoli (postać przewlekła). W formie przewlekłej objawy mogą być mniej wyraźne, ale wciąż prowadzą do poważnych problemów zdrowotnych.

Przebieg babeszjozy

Przebieg choroby zależy od odporności psa, stopnia inwazji pasożytów oraz czasu rozpoczęcia leczenia.

Etapy przebiegu choroby:

  1. Okres inkubacji:
    • Trwa od 1 do 3 tygodni od ukąszenia przez zakażonego kleszcza. Pasożyty namnażają się w krwioobiegu, ale objawy jeszcze się nie pojawiają.
  2. Faza ostra:
    • Objawy pojawiają się nagle, a stan psa gwałtownie się pogarsza. Dochodzi do rozpadu czerwonych krwinek, co prowadzi do anemii, odwodnienia i niewydolności narządów.
  3. Faza przewlekła:
    • U niektórych psów choroba przybiera formę przewlekłą, z łagodniejszymi objawami, które mogą trwać tygodnie lub miesiące. W tym czasie narządy wewnętrzne mogą ulegać stopniowemu uszkodzeniu.
  4. Powikłania:
    • Nieleczona babeszjoza może prowadzić do niewydolności nerek, wątroby, zaburzeń krzepnięcia (DIC) oraz śmierci psa.

Diagnostyka babeszjozy

Wczesne rozpoznanie babeszjozy jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Diagnostyka opiera się na:

  1. Wywiadzie klinicznym:
    • Informacje o narażeniu psa na kontakt z kleszczami i obserwowane objawy.
  2. Badaniu morfologicznym krwi:
    • Niska liczba czerwonych krwinek, obniżony poziom hemoglobiny oraz oznaki hemolizy.
  3. Mikroskopowej ocenie rozmazu krwi:
    • Bezpośrednie wykrycie pasożytów Babesia w krwinkach czerwonych.
  4. Badaniach serologicznych i molekularnych:
    • Testy ELISA, PCR lub inne metody wykrywające przeciwciała lub DNA pasożyta.
  5. Badaniach biochemicznych:
    • Ocena funkcji nerek i wątroby, które mogą być uszkodzone w wyniku choroby.

Leczenie babeszjozy

Leczenie babeszjozy powinno być rozpoczęte jak najszybciej, aby zapobiec rozwojowi powikłań. Terapia obejmuje:

1. Leki przeciwpasożytnicze:

  • Imidokarb: Najczęściej stosowany lek do zwalczania Babesia. Podawany jest w zastrzykach.
  • Atowakwon i azytromycyna: Kombinacja leków stosowana w przypadku zakażeń bardziej opornych szczepów.

2. Leczenie objawowe:

  • Płynoterapia: Dożylne podawanie płynów w celu nawodnienia i wsparcia funkcji narządów.
  • Transfuzja krwi: W ciężkich przypadkach anemii, gdy liczba czerwonych krwinek jest niebezpiecznie niska.

3. Leki wspomagające:

  • Steroidy: W przypadku reakcji autoimmunologicznych.
  • Leki hepatoprotekcyjne: Wspomagają regenerację wątroby.

4. Kontrola i monitorowanie:

  • Regularne badania krwi w celu monitorowania stanu zdrowia psa i oceny skuteczności leczenia.

Profilaktyka babeszjozy

Zapobieganie babeszjozie opiera się na ochronie psa przed ukąszeniami kleszczy i regularnym monitorowaniu jego zdrowia.

Kluczowe środki zapobiegawcze:

  1. Preparaty przeciwkleszczowe:
    • Stosowanie obroży, kropli spot-on lub tabletek przeciwkleszczowych.
  2. Regularne przeglądy sierści:
    • Codzienne sprawdzanie psa pod kątem obecności kleszczy, szczególnie po spacerach w lasach czy wysokiej trawie.
  3. Usuwanie kleszczy:
    • Szybkie i prawidłowe usunięcie kleszcza zmniejsza ryzyko zakażenia.
  4. Unikanie miejsc o wysokim ryzyku:
    • Ograniczanie spacerów w sezonach szczytowej aktywności kleszczy.

Znaczenie babeszjozy dla zdrowia psa

Babeszjoza to jedna z najbardziej niebezpiecznych chorób odkleszczowych u psów. Świadomość właścicieli na temat objawów, przebiegu i metod zapobiegania tej chorobie ma kluczowe znaczenie dla ochrony zdrowia i życia zwierzęcia. Regularne stosowanie środków przeciwkleszczowych oraz szybkie reagowanie na podejrzane objawy pozwala minimalizować ryzyko powikłań i poprawia rokowanie dla psa.