Zapalenie wątroby u psa – jak rozpoznać, leczyć i zapobiegać chorobie?

Posted On 8 grudnia, 2024

Zapalenie wątroby u psów, znane również jako zakaźne zapalenie wątroby psów (ICH – Infectious Canine Hepatitis), to poważna choroba, która może prowadzić do ciężkich powikłań zdrowotnych, a nawet śmierci, jeśli nie zostanie odpowiednio leczona. Choroba ta jest wywoływana przez wirus Canine Adenovirus-1 (CAV-1) i może dotykać psy w każdym wieku, choć najbardziej narażone są szczenięta oraz nieszczepione osobniki. W tym artykule omówimy szczegółowo przyczyny, objawy, przebieg i leczenie zapalenia wątroby u psów, a także wskażemy, jak zapobiegać tej groźnej chorobie.

Co to jest zapalenie wątroby u psa?

Zapalenie wątroby u psa jest zakaźną chorobą wirusową, która atakuje przede wszystkim wątrobę, ale również inne narządy, takie jak nerki, śledziona czy płuca. Wirus CAV-1 uszkadza komórki wątroby, co prowadzi do stanów zapalnych, martwicy tkanki oraz zaburzeń funkcji tego kluczowego organu.

Choć zakaźne zapalenie wątroby u psów jest rzadziej diagnozowane w krajach, gdzie regularnie przeprowadza się szczepienia, nadal stanowi istotne zagrożenie w miejscach, gdzie szczepienia nie są powszechnie stosowane.

Przyczyny zapalenia wątroby u psa

Zapalenie wątroby u psów jest wywoływane przez wirusa Canine Adenovirus-1 (CAV-1). Do zakażenia dochodzi na skutek kontaktu psa z wirusem, który może znajdować się w:

1. Wydzielinach zakażonych zwierząt:
   • Wirus jest wydalany z moczem, kałem, śliną czy wydzieliną z nosa zakażonych psów, co czyni kontakt z nimi głównym źródłem zakażenia.
2. Zanieczyszczonym środowisku:
   • Wirus CAV-1 jest bardzo odporny na warunki środowiskowe i może przetrwać w glebie, wodzie czy na powierzchniach przez kilka miesięcy.
3. Bezpośrednim kontakcie z zakażonym zwierzęciem:
   • Psy mogą zarazić się podczas zabawy, lizania lub gryzienia zakażonych przedmiotów, takich jak miski, zabawki czy smycze.
4. Przenoszeniu pośrednim przez ludzi lub przedmioty:
   • Właściciele mogą przenosić wirusa na butach, ubraniach czy rękach po kontakcie z zakażonym środowiskiem.

Objawy zapalenia wątroby u psa

Objawy zakaźnego zapalenia wątroby mogą być różnorodne i zależą od stopnia zaawansowania choroby. U niektórych psów przebieg może być łagodny lub bezobjawowy, ale w cięższych przypadkach choroba może prowadzić do ostrej niewydolności wątroby i śmierci.

Typowe objawy obejmują:

1. Objawy ogólne:
   • Gorączka, czasem bardzo wysoka (do 41°C).
   • Apatia i brak apetytu.
   • Osłabienie i spadek masy ciała.
2. Objawy związane z wątrobą:
   • Wymioty i biegunka.
   • Ból brzucha, szczególnie w okolicy wątroby.
   • Żółtaczka (zażółcenie dziąseł, białkówek oczu i skóry).
3. Objawy krwotoczne:
   • Krwawienia z nosa lub dziąseł.
   • Krew w kale lub moczu.
4. Objawy oczne:
   • Tzw. „niebieskie oko”, czyli zmętnienie rogówki, spowodowane reakcją immunologiczną na wirusa.
5. Objawy neurologiczne:
   • Drgawki, niezborność ruchów lub śpiączka w przypadku zaawansowanego uszkodzenia wątroby.

Objawy zwykle pojawiają się w ciągu 4–7 dni od zakażenia. W przypadkach ostrej postaci choroby śmierć może nastąpić w ciągu kilku godzin od wystąpienia pierwszych symptomów.

Przebieg zapalenia wątroby u psa

Przebieg choroby zależy od wieku, odporności psa i czasu rozpoczęcia leczenia. Można wyróżnić kilka etapów:

1. Okres inkubacji:
   • Trwa od 4 do 7 dni, podczas którego wirus namnaża się w tkankach wątroby i śledziony.
2. Faza ostra:
   • Objawy gwałtownie się nasilają, prowadząc do gorączki, wymiotów, biegunki i osłabienia.
3. Faza krytyczna:
   • Dochodzi do martwicy wątroby i innych narządów, co może skutkować żółtaczką, krwotokami i niewydolnością narządową.
4. Rekonwalescencja lub śmierć:
   • W przypadkach skutecznego leczenia objawy stopniowo ustępują, ale proces rekonwalescencji może trwać tygodnie lub miesiące. Bez leczenia śmiertelność jest bardzo wysoka.

Diagnostyka zapalenia wątroby

Rozpoznanie choroby opiera się na:

1. Wywiadzie i badaniu klinicznym:
   • Informacje o brakach w szczepieniach, kontakcie z zakażonymi psami oraz objawy kliniczne.
2. Badaniach laboratoryjnych:
   • Morfologia krwi: Wskazuje na anemię, leukocytozę i zaburzenia krzepnięcia.
   • Badania biochemiczne: Podwyższony poziom enzymów wątrobowych (ALT, AST) oraz bilirubiny.
3. Badaniach serologicznych i PCR:
   • Testy na obecność przeciwciał lub materiału genetycznego wirusa w próbkach krwi czy tkanki.
4. Badaniach obrazowych:
   • USG jamy brzusznej może wykazać powiększenie wątroby i zmiany w jej strukturze.

Leczenie zapalenia wątroby u psa

Nie istnieje specyficzne leczenie przeciwwirusowe dla CAV-1. Terapia koncentruje się na łagodzeniu objawów i wspomaganiu organizmu w walce z chorobą.

Główne elementy leczenia:

1. Nawadnianie i wyrównywanie elektrolitów:
   • Dożylne podawanie płynów w celu zapobiegania odwodnieniu i wspierania funkcji nerek.
2. Leki wspomagające funkcję wątroby:
   • Preparaty hepatoprotekcyjne (np. sylimaryna, SAM-e), które wspierają regenerację wątroby.
3. Antybiotyki:
   • W przypadku wtórnych zakażeń bakteryjnych.
4. Leczenie objawowe:
   • Leki przeciwwymiotne, przeciwbiegunkowe oraz przeciwgorączkowe.
5. Terapia przeciwkrwotoczna:
   • W przypadku krwawień stosuje się leki wspomagające krzepnięcie krwi.
6. Intensywna opieka weterynaryjna:
   • W ciężkich przypadkach może być konieczna hospitalizacja i monitoring stanu psa.

Profilaktyka zapalenia wątroby u psa

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zakaźnemu zapaleniu wątroby jest szczepienie ochronne. Warto również stosować się do zasad higieny i unikać kontaktu z potencjalnie zakażonym środowiskiem.

Kluczowe środki zapobiegawcze:

1. Szczepienia ochronne:
   • Szczepienia przeciwko CAV-1 są częścią standardowych programów szczepień. Pierwsza dawka podawana jest szczeniętom w wieku 6–8 tygodni, a kolejne dawki przypominające co rok lub co trzy lata.
2. Unikanie kontaktu z zakażonymi psami:
   • Psy chore lub podejrzane o zakażenie powinny być izolowane.
3. Higiena środowiska:
   • Regularna dezynfekcja pomieszczeń, misek i akcesoriów psa zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa.